Jak wyglÄ…da podziaÅ‚ kompetencji w prawie i w rzeczywistoÅ›ci. Kto jest decyzyjny w przypadku konfliktu – dyrektor kontraktu czy kierownik budowy?

Kto decyduje na budowie? Przykład

Na budowie funkcjonuje nad kierownikiem budowy dyrektor kontraktu oraz dwóch jego zastÄ™pców. Osoby te sÄ… wysoko postawione w strukturach firmy i z wielkim zaangażowaniem wydajÄ… dyspozycje na budowie, nie liczÄ…c siÄ™ ze zdaniem i opiniÄ… kierownika budowy. Dyrektor kontraktu, który nie ponosi żadnej odpowiedzialnoÅ›ci (w przeciwieÅ„stwie do kierownika budowy), narzuca swoje decyzje kierownikowi budowy. PrzykÅ‚adem byÅ‚o zignorowanie decyzji inspektora nadzoru o wstrzymaniu budowy. Kierownik budowy nie zastosowaÅ‚ siÄ™ do tego, bo dyrektor kontraktu „przypomniaÅ‚” mu, że najważniejszy jest koÅ„cowy termin realizacji inwestycji. Ustawa Prawo budowlane wymienia uczestników procesu budowlanego oraz precyzuje samodzielne funkcje w budownictwie. Nie ma tam sÅ‚owa o dyrektorze kontraktu ani zastÄ™pcy dyrektora kontraktu. Czy takie dziaÅ‚anie jest zgodne z prawem? I kto w razie konfliktu obu stron ma moc decyzyjnÄ…?

 

© Olena – stock.adobe.com

Kto jest kim na budowie? Prawnik wyjaśnia

Nomenklatura nazw na budowie osób decyzyjnych jest rozlegÅ‚a, poza znanymi z Prawa budowlanego1 kierownikami budowy, kierownikami robót, inspektorami nadzoru możemy także spotkać osoby niewskazane w przepisach prawa, co nie oznacza, że nie sÄ… to osoby decyzyjne. SÄ… to: inżynierowie kontraktów, dyrektorzy, managerowie, kierownicy kontraktów, projektów itp. Spróbujmy zatem rozróżnić, czym poszczególne role różniÄ… siÄ™ w procesie inwestycyjnym, kto w jakim zakresie jest wÅ‚adny decydować i w jakiej sferze odpowiada. W procesie budowlanym wystÄ™pujÄ… dwie kategorie podmiotów - uczestnicy procesu budowlanego oraz organy paÅ„stwowego nadzoru budowlanego. Uczestnicy nie stanowiÄ… jednolitej kategorii - wyróżnia siÄ™ bezpoÅ›rednich i poÅ›rednich uczestników procesu budowlanego. Do bezpoÅ›rednich zalicza siÄ™ inwestora i wÅ‚aÅ›ciciela lub zarzÄ…dcÄ™ procesu budowlanego. Podmioty te ponoszÄ… bezpoÅ›redniÄ… odpowiedzialność za wykonanie obowiÄ…zków naÅ‚ożonych przez prawo. PoÅ›rednimi uczestnikami procesu budowlanego sÄ…: projektant, inspektor nadzoru inwestorskiego, kierownik budowy, kierownik robót i rzeczoznawca budowlany. Podmioty zaliczane do kategorii uczestników poÅ›rednich biorÄ… udziaÅ‚ w procesie budowlanym z woli wÅ‚aÅ›ciciela obiektu, czy inwestora. PodstawÄ… ich uczestnictwa jest umowa, co powoduje, że nie przejmujÄ… oni obowiÄ…zków inwestora czy wÅ‚aÅ›ciciela2. Wspomniani uczestnicy sÄ… wyraźnie wskazani w art. 17 w pkt 2 i 4 Prawa budowlanego jako „uczestnicy procesu budowlanego”. Prawa i obowiÄ…zki ich wyraźnie okreÅ›lajÄ… przepisy art. 22-26 Prawa budowlanego. Kierownik budowy jest zobowiÄ…zany generalnie do zorganizowania budowy i kierowania budowÄ… obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem lub pozwoleniem na budowÄ™, przepisami techniczno-budowlanymi oraz przepisami bezpieczeÅ„stwa i higieny pracy, przejÄ™cia od inwestora i odpowiedniego zabezpieczenia terenu budowy, prowadzenia dokumentacji budowy, zgÅ‚aszania inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegajÄ…cych zakryciu bÄ…dź zanikajÄ…cych, zgÅ‚oszenia obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnoÅ›ciach odbioru i zapewnienie usuniÄ™cia stwierdzonych wad. Kierownik ma prawo wystÄ™powania do inwestora o zmiany w rozwiÄ…zaniach projektowych, jeżeli sÄ… one uzasadnione koniecznoÅ›ciÄ… zwiÄ™kszenia bezpieczeÅ„stwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy oraz ustosunkowania siÄ™ w dzienniku budowy do zaleceÅ„ w nim zawartych. Inspektor nadzoru inwestorskiego ma natomiast obowiÄ…zek reprezentowania inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodnoÅ›ci jej realizacji z projektem lub pozwoleniem na budowÄ™, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej, sprawdzania jakoÅ›ci wykonywanych robót budowlanych, sprawdzania i odbioru robót budowlanych ulegajÄ…cych zakryciu lub zanikajÄ…cych, uczestniczenia w odbiorach. Inspektor nadzoru inwestorskiego ma przy tym prawo wydawać kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy, dotyczÄ…ce m.in.: usuniÄ™cia nieprawidÅ‚owoÅ›ci lub zagrożeÅ„, wykonania prób lub badaÅ„, może również żądać od kierownika budowy lub kierownika robót dokonania poprawek bÄ…dź ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogÅ‚a wywoÅ‚ać zagrożenie bÄ…dź spowodować niedopuszczalnÄ… niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowÄ™. Powyższe stanowiÄ… prawa i obowiÄ…zki wynikajÄ…ce z prawa administracyjnego, ksztaÅ‚towane w sferze publicznej, majÄ…ce za zadanie gÅ‚ównie chronić interes publiczny3. Dlatego też funkcje, jakie peÅ‚niÄ… wspomniani uczestnicy, stanowiÄ… samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, których uzyskanie i wykonywanie jest regulowane przepisami.

 

Zobacz też: Odpowiedzialność dyscyplinarna i zawodowa inżyniera budownictwa

Kierownik projektu a Prawo budowlane?

W Prawie budowlanym nie znajdziemy jakichkolwiek regulacji dotyczÄ…cych innych wspomnianych wyżej decydentów, jak inżynier kontraktu, kierownik projektu lub project manager, bez wzglÄ™du na ich nazwÄ™. SÄ… to uczestnicy procesu budowlanego, jednak nie w Å›wietle Prawa budowlanego, lecz jedynie na podstawie umów cywilnoprawnych zawieranych gÅ‚ównie z inwestorem, niekiedy z generalnym wykonawcÄ… lub wykonawcami. Uczestnicy umocowani w Prawie budowlanym majÄ… decydujÄ…cy wpÅ‚yw na przebieg procesu budowlanego, ich zakres kompetencji wynika z Prawa budowlanego. PozostaÅ‚e wspomniane osoby, pomimo peÅ‚nionych funkcji, nie majÄ… wpÅ‚ywu decyzyjnego w Å›wietle Prawa budowlanego na realizacjÄ™ inwestycji. Wszelkie bowiem decyzje dotyczÄ…ce procesu inwestycyjnego, wpisywane w dzienniku budowy, montażu lub rozbiórki, dokonywane sÄ… przez uczestników procesu inwestycyjnego wskazanych w § 9 ust. 1 rozporzÄ…dzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogÅ‚oszenia zawierajÄ…cego dane dotyczÄ…ce bezpieczeÅ„stwa pracy i ochrony zdrowia4: inwestor, inspektor nadzoru inwestorskiego, projektant, kierownik budowy, kierownik robót budowlanych, osoby wykonujÄ…ce czynnoÅ›ci geodezyjne na terenie budowy, pracownicy organów nadzoru budowlanego i innych organów uprawnionych do kontroli przestrzegania przepisów na budowie - w ramach dokonywanych czynnoÅ›ci kontrolnych. WÅ›ród tych osób nie wskazano innych osób niebÄ™dÄ…cych uczestnikami procesu inwestycyjnego w Å›wietle Prawa budowlanego, a zatem nie sÄ… to osoby upoważnione do dokonywania wpisów w dzienniku budowy, montażu czy rozbiórki i podejmowania decyzji lub ustosunkowania siÄ™ do nich, dotyczÄ…cych wykonywanych robót budowlanych. Podobnie jeÅ›li chodzi wykonywanie zadaÅ„ przez organy administracji architektoniczno-budowlanej nadzoru budowlanego, zgodnie z art. 81c i nast. Prawa budowlanego wykonujÄ… je one w obecnoÅ›ci i w stosunku do uczestników procesu budowlanego, wÅ‚aÅ›ciciela lub zarzÄ…dcy. Organy nie wykonujÄ… żadnych czynnoÅ›ci wobec innych podmiotów biorÄ…cych udziaÅ‚ w procesie inwestycyjnym, niepeÅ‚niÄ…cych samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie lub wskazanych przez wÅ‚aÅ›ciciela lub zarzÄ…dcy obiektu.

Skąd pojęcie: kierownik kontraktu

PojÄ™cia: „inżynier kontraktu”, „kierownik kontraktu”, „projekt”, sÄ… nieznane przepisom Prawa budowlanego, osoby te nie peÅ‚niÄ… żadnych funkcji wskazanych w przepisach Prawa budowlanego, nie majÄ… one także żadnych uprawnieÅ„ lub obowiÄ…zków z przepisów tych wynikajÄ…cych. PojÄ™cia te i funkcje zaczerpniÄ™te zostaÅ‚y z procedur FIDIC wprowadzonych przez MiÄ™dzynarodowÄ… FederacjÄ™ Inżynierów Konsultantów. Procedury te zaczęły być stosowane w krajowych procesach budowlanych po przystÄ…pieniu do Unii Europejskiej, gdy w Å›wietle regulacji europejskich wymagane byÅ‚o ich stosowanie przy prowadzeniu inwestycji finansowanych ze Å›rodków unijnych. RozpoczÄ…Å‚ siÄ™ wówczas proces implementacji do zasad wykonywania inwestycji procedur miÄ™dzynarodowych, w tym przez wprowadzanie nowych uczestników niebiorÄ…cych dotÄ…d udziaÅ‚u w procesie budowlanym. Nowi uczestnicy nie posiadali jednak i nadal nie posiadajÄ… umocowania w przepisach budowlanych, jedynym ich umocowaniem sÄ… postanowienia umowne, które mogÄ… być stosowane na mocy art. 353 (1) k.c. ustanawiajÄ…cego zasadÄ™ swobody kontraktowania. Regulacje FIDIC nie majÄ… bowiem mocy obowiÄ…zujÄ…cej, sÄ… jedynie dobrymi praktykami, które mogÄ… zostać przyjÄ™te za obowiÄ…zujÄ…ce przez inwestora i wykonawcÄ™ inwestycji przez ich wprowadzenie do warunków kontraktowych. W ramach swojej autonomii strony mogÄ… natomiast powierzyć okreÅ›lone zadania czy kompetencje podmiotom spoza krÄ™gu ustawowych uczestników procesu inwestycyjnego, wymienionych w Prawie budowlanym. Ustanowienie inżyniera kontraktu i wyposażenie go w prerogatywy dokonywane jest mocÄ… umowy zawieranej miÄ™dzy inwestorem a generalnym wykonawcÄ…/wykonawcami. SÄ…d Najwyższy wskazywaÅ‚, że postanowienia ogólnych warunków umów należy wykÅ‚adać przy uwzglÄ™dnieniu dyrektyw zawartych w art. 65 k.c. (por. postanowienie SÄ…du Najwyższego z dnia 22 lipca 2005 r., III CZP 49/05, niepubl.). SÄ…d Najwyższy w wyroku z dnia 19 marca 2015 r., sygn. akt IV CSK 443/14, zajmujÄ…c siÄ™ wykÅ‚adniÄ… postanowieÅ„ warunków FIDIC, wskazaÅ‚, że Warunki FIDIC w żadnym wypadku nie mogÄ… być traktowane jako majÄ…ce walor norm prawa miÄ™dzynarodowego. Oznacza to, że wykÅ‚adnia zamieszczonych w nich postanowieÅ„, wÅ‚Ä…czonych do treÅ›ci wiążącej strony umowy, jest dokonywana zgodnie z reguÅ‚ami wykÅ‚adni oÅ›wiadczeÅ„ woli (umów) okreÅ›lonymi w art. 56 oraz 65 § 1 i 2 k.c. Regulacje FIDIC jednakże znaczÄ…co siÄ™ różniÄ… od przepisów budowlanych, sÄ… bardziej rozbudowane, zwÅ‚aszcza jeÅ›li chodzi o osoby decyzyjne biorÄ…ce udziaÅ‚ w inwestycji. Zgodnie z klauzulÄ… 3.1 tzw. Czerwonej Książki FIDIC zamawiajÄ…cy wyznacza inżyniera kontraktu, który bÄ™dzie sprawowaÅ‚ obowiÄ…zki powierzone mu w umowie oraz może korzystać z uprawnieÅ„ przypisanych mu w kontrakcie. Zgodnie natomiast z klauzulÄ… 3.3 inżynier kontraktu może wydawać polecenia wykonawcy robót budowlanych, w tym dotyczÄ…ce zmian lub prac dodatkowych, a wykonawca powinien siÄ™ do nich stosować. W przypadku natomiast sporów z wykonawcÄ…, gdy porozumienie nie zostanie osiÄ…gniÄ™te, inżynier dokonuje obiektywnych ustaleÅ„ zgodnie z kontraktem, biorÄ…c pod uwagÄ™ wszystkie stosowne okolicznoÅ›ci. Inżynier powiadamia obie strony o każdym porozumieniu lub ustaleniu wraz z uzasadnieniem. Strony powinny zastosować siÄ™ do takiego porozumienia. Inżynierem kontraktu jest zwykle zespóÅ‚ osób, które wypeÅ‚niajÄ… różne obowiÄ…zki zespoÅ‚owo, w ramach administrowania kontraktem. Podobnie obowiÄ…zki inżyniera zostaÅ‚y uregulowane w Å»óÅ‚tej Książce FIDIC. Inżynier kontraktu posiada zatem szerokie prerogatywy do decydowania w procesie budowlanym, w tym także do wÅ‚adczego rozstrzygania sporów z wykonawcÄ…, gdy ten zgÅ‚osi zastrzeżenia do wydanego polecenia.

W stosunku do pozostaÅ‚ych uczestników procesu budowlanego, takich jak kierownik budowy lub inspektor nadzoru, nie okreÅ›lono w FIDIC roli inżyniera kontraktu, co stanowi lukÄ™ wymagajÄ…cÄ… wypeÅ‚nienia, nie powinno bowiem dochodzić do sporów kompetencyjnych miÄ™dzy osobami decyzyjnymi. Wskazuje siÄ™ przy tym, że polecenia inżyniera kontraktu jako osoby nieposiadajÄ…cej uprawnieÅ„ budowlanych powinny mieć raczej charakter niemerytoryczny, nie powinny one dotyczyć merytorycznych rozstrzygnięć dotyczÄ…cych zasad realizacji robót budowlanych, za których stan ponoszÄ… odpowiedzialność inni uczestnicy procesu. Decyzje inżyniera kontraktu zapadajÄ… bowiem tylko w sferze obligacyjnej, wiążącej go z inwestorem i wykonawcÄ…, a nie w sferze publicznej, dotyczÄ…cej pozostaÅ‚ych uczestników ustanowionych w Prawie budowlanym. DziaÅ‚a on bowiem mocÄ… upoważnienia inwestora, który udzielajÄ…c mu peÅ‚nomocnictwa, upoważnia go do dziaÅ‚ania w jego imieniu w procesie budowlanym w stosunku do wykonawcy, jednakże nie może i nie przenosi na niego swoich praw i obowiÄ…zków, wynikajÄ…cych z Prawa budowlanego, które sÄ… nieprzenaszalne. Także pozostali usankcjonowani Prawem budowlanym uczestnicy w Å›wietle tego prawa nie sÄ… i nie powinni być zobowiÄ…zani do stosowania siÄ™ do poleceÅ„ inżyniera kontraktu, które mogÄ… być nieprawidÅ‚owe merytorycznie, za ich wykonanie ponoszÄ… natomiast oni odpowiedzialność w Å›wietle Prawa budowlanego.

Inżynier kontraktu w KIO i w sądzie

DefinicjÄ… pojÄ™cia „inżynier kontraktu” w zwiÄ…zku z pojawiajÄ…cymi siÄ™ wÄ…tpliwoÅ›ciami co do jego charakteru zajmowaÅ‚a siÄ™ także Krajowa Izba OdwoÅ‚awcza5: Inżynier Kontraktu dziaÅ‚ajÄ…cy zgodnie z procedurami FIDIC to tzw. bezstronny kontroler. Prawo budowlane nie zawiera pojÄ™cia Inżyniera Kontraktu. Funkcja ta zostaÅ‚a wprowadzona przez MiÄ™dzynarodowÄ… FederacjÄ™ Inżynierów Konsultantów (skrót z jÄ™z. francuskiego FIDIC) w zwiÄ…zku z wejÅ›ciem Polski do UE. Jak wynika z warunków FIDIC, Inżynier Kontraktu ma być niezależny i dziaÅ‚ać bezstronnie, bez wzglÄ™du na stosunek prawny Å‚Ä…czÄ…cy go z inwestorem. Mimo poÅ›redniczenia we wszystkich umowach zawieranych miÄ™dzy inwestorem a wykonawcÄ… Inżynier Kontraktu nigdy nie może być stronÄ…. Powinien zadbać o to, aby w umowach miÄ™dzy inwestorem i wykonawcÄ… istniaÅ‚a równowaga obowiÄ…zków oraz korzyÅ›ci. Jest to zatem ustanowiony mocÄ… postanowieÅ„ umownych „bezstronny kontroler”, uprawniony do rozstrzygania sporów na tle stosunku obligacyjnego, jednakże nie posiada on żadnych uprawnieÅ„ wynikajÄ…cych z Prawa budowlanego. Wskazać przy tym należy, że w Warunkach Ogólnych FIDIC nie przewidziano takich uczestników procesu inwestycyjnego, jak kierownik budowy, kierownicy robót lub inspektor nadzoru inwestorskiego. Dlatego też istniejÄ…cych miÄ™dzy tymi uczestnikami sporów kompetencyjnych nie rozstrzyga FIDIC, nie rozstrzyga Prawo budowlane, może je jedynie rozstrzygać umowa, która w sposób odpowiedni, nie wprost, dokona implementacji zasad obcych Prawu budowlanemu wynikajÄ…cych z FIDIC na grunt krajowych regulacji.

 

Również SÄ…d Najwyższy rozpatrywaÅ‚ zakres kompetencji inżyniera kontraktu w stosunku do innych uczestników procesu budowlanego w umowie o roboty budowlane, piszÄ…c: Nie powinno być jednak wÄ…tpliwoÅ›ci, że w obrÄ™bie danej inwestycji mogÄ… funkcjonować inni, niewymienieni powyżej uczestnicy procesu budowlanego. Strony umowy mogÄ… sprecyzować kompetencje inżyniera kontraktu w bardzo szerokim zakresie. W szczególnoÅ›ci, nie ma przeszkód, aby inżynier kontraktu dziaÅ‚aÅ‚ w imieniu inwestora. Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (aktualnie tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.), uczestnikami procesu budowlanego, w rozumieniu ustawy, sÄ…: inwestor, inspektor nadzoru inwestorskiego, projektant i kierownik budowy lub kierownik robót. Wymienione podmioty należą do grona ustawowych uczestników tego procesu. ŹródÅ‚em ich powoÅ‚ania nie bÄ™dzie wówczas ustawa. O ich udziale, statusie, prawach i obowiÄ…zkach bÄ™dÄ… decydowaÅ‚y okreÅ›lone postanowienia umowne Å‚Ä…czÄ…cego inwestora z wykonawcÄ… kontraktu6.

 

W rozpatrywanej sprawie strony także posÅ‚ugiwaÅ‚y siÄ™ Ogólnymi Warunkami FIDIC. DecydujÄ…c siÄ™ na zastosowanie tego wzorca w ramach zasady swobody umów, strony inkorporowaÅ‚y wymogi FIDIC do Å‚Ä…czÄ…cego je stosunku obligacyjnego. Należy przy tym wskazać, że strony umowy o roboty budowlane mogÄ… i powinny wprowadzić modyfikacje w Warunkach Ogólnych FIDIC, zawężajÄ…c lub rozszerzajÄ…c uprawnienia inżyniera kontraktu w ramach swobody kontraktowania. Inżynier kontraktu może bowiem dziaÅ‚ać w imieniu inwestora, jako jego przedstawiciel, obok inspektora nadzoru inwestorskiego, w sposób wyraźny lub dorozumiany7. Inżynier kontraktu może być i zwykle bywa wyposażony w szerokie prerogatywy do podejmowania decyzji we wszelkich sprawach zwiÄ…zanych z interpretacjÄ… projektu budowlanego, umowy wiążącej inwestora z wykonawcÄ… lub wykonawcami, w zakresie wykonania robót budowlanych, dostawy lub usÅ‚ug niezbÄ™dnych do realizacji inwestycji oraz w sprawach wÅ‚aÅ›ciwej interpretacji prawnej wszelkich zaistniaÅ‚ych faktów i zdarzeÅ„ przy realizacji inwestycji. Może on czÄ™stokroć wydawać innym uczestnikom procesu inwestycyjnego polecenia, decyzje, opinie, zgody, akceptacje i wnioski. Zakres jego uprawnieÅ„ może być bardzo szeroki, szerszy niż poszczególnych uczestników procesu budowlanego, których uprawnienia wynikajÄ… z Prawa budowlanego, i nie mogÄ… być ograniczane postanowieniami umownymi. Należy mieć na wzglÄ™dzie podstawÄ™ prawnÄ… obowiÄ…zywania instytucji inżyniera kontraktu, jest niÄ… bowiem sfera obligacyjna obowiÄ…zujÄ…ca inwestora i wykonawcÄ™/wykonawców/ podwykonawców oraz ich przedstawicieli. Jednakże w sferze administracyjnej, dotyczÄ…cej zasad wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, ich odpowiedzialnoÅ›ci przed organami administracji architektoniczno-budowlanej, nadzoru budowlanego oraz samorzÄ…du zawodowego, inżynier kontraktu nie wystÄ™puje. Może zatem i czÄ™stokroć dochodzi do sytuacji naÅ‚ożenia siÄ™ obowiÄ…zków lub uprawnieÅ„ inżyniera kontraktu oraz innych uczestników procesu inwestycyjnego, szczególnie kierownika budowy, kierowników robót lub inspektora nadzoru inwestorskiego. Inżynier kontraktu z jego szerokimi prerogatywami może czÄ™sto podejmować decyzje w sferze decyzyjnej kierownika budowy. Jest to spowodowane niespójnoÅ›ciÄ… Warunków Ogólnych FIDIC z obowiÄ…zujÄ…cymi w krajowym porzÄ…dku przepisami Prawa budowlanego. Dla przykÅ‚adu można podać podejmowanie inicjatywy w zakresie zmian w wykonywanych robotach budowlanych, do czego sÄ… uprawnieni zgodnie z art. 23 i 26 Prawa budowlanego kierownik budowy lub inspektor nadzoru inwestorskiego. Tymczasem zgodnie z klauzulÄ… 13.1 uprawnionymi do inicjowania zmian sÄ…: inżynier kontraktu lub wykonawca, ostatecznie natomiast polecenie wprowadzenia zmiany wydaje inżynier kontraktu. W takiej sytuacji może dojść do konfliktu miÄ™dzy inżynierem kontraktu a kierownikiem budowy lub inspektorem nadzoru, z których każdy może inicjować wprowadzenie odmiennych, jeÅ›li nawet nie sprzecznych zmian w wykonywanych przez wykonawcÄ™ robotach budowlanych. W takiej sytuacji to kierownik budowy odpowiedzialny, zgodnie z art. 22 pkt 3 i art. 57 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego, za prawidÅ‚owÄ… realizacjÄ™ robót budowlanych powinien siÄ™ sprzeciwić poleceniom, które byÅ‚yby sprzeczne z projektem budowlanym, wiedzÄ… lub sztukÄ… budowlanÄ…. Jak wypowiedziaÅ‚ siÄ™ SÄ…d Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 27 czerwca 2011 r., sygn. akt I ACa 521/13: To kierownik budowy powinien dbać o wykonywanie prac budowlanych zgodnie z zatwierdzonym projektem. Dysponuje on zarówno wiedzÄ… specjalistycznÄ…, koniecznÄ… do oceny propozycji inwestora, jak i instrumentami prawnymi mogÄ…cymi powstrzymać bezprawne dziaÅ‚ania inwestora. JeÅ›li inwestor proponuje rozwiÄ…zania wykraczajÄ…ce poza projekt, kierownik budowy winien siÄ™ temu sprzeciwić i w ostatecznoÅ›ci wstrzymać budowÄ™. Gdyby bowiem kierownik budowy dopuÅ›ciÅ‚ do wykonania prac niezgodnie z projektem budowlanym, sztukÄ… lub wiedzÄ… technicznÄ…, poniósÅ‚by odpowiedzialność za te nieprawidÅ‚owoÅ›ci przed organami nadzoru oraz przed inwestorem. To on bowiem dysponuje wiedzÄ… specjalistycznÄ… i jest zobowiÄ…zany do weryfikacji wykonywanych robót i wprowadzanych w nich zmian. Inżynier projektu natomiast nie musi posiadać tej wiedzy specjalistycznej, nie ponosi on także w Å›wietle Prawa budowlanego odpowiedzialnoÅ›ci za wprowadzone nawet na jego polecenie zmiany w robotach budowlanych. Jego odpowiedzialność sprowadza siÄ™ do odpowiedzialnoÅ›ci kontraktowej na mocy zawartego kontraktu z inwestorem (art. 471 i nast. k.c.) oraz deliktowej wobec osób trzecich (art. 415 i nast. k.c.). Funkcja ta powinna być sprawowana bezstronnie, w zakresie niekolidujÄ…cym z kompetencjami innych decydentów, jak kierownik budowy, kierownicy robót lub inspektor nadzoru inwestorskiego. O powodzeniu inwestycji decyduje bowiem wspóÅ‚praca jej uczestników, która jest poprawna, gdy kompetencje każdego z nich sÄ… przejrzyÅ›cie sformuÅ‚owane i nie pozostawiajÄ… pola do sporów kompetencyjnych.

 

Sprawdź też: Rynkowa wartość inżyniera budownictwa

 

1 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r - Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2019 r poz. 1186).

2 B. Sagan [w:] J. StrzÄ™pka, B. Sagan, E. ZieliÅ„ska, Prawo umów budowlanych, Warszawa 2012.

3 B. Sagan [w:] J. StrzÄ™pka, B. Sagan, E. ZieliÅ„ska, Prawo umów budowlanych, Warszawa 2012.

4 RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogÅ‚oszenia zawierajÄ…cego dane dotyczÄ…ce bezpieczeÅ„stwa pracy i ochrony zdrowia (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 963).

5 Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 21 listopada 2018 r., sygn. akt KIO 2322/18.

6 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2015 r., sygn. akt II CSK 327/14.

7 Por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2003 r., III CK 57/02, niepubl.

 

Agnieszka Mirska, radca prawny