Inżynier Budownictwa - Materiały i technologie - Impregnacja tarcicy konstrukcyjnej

Tarcicę można zabezpieczać na miejscu w specjalnych zakładach lub tartakach bądź samemu na placu budowy [2, 3]. Często jest tak, że zabezpieczoną tarcicę w specjalnych zakładach lub tartakach trzeba zabezpieczyć dodatkowo na placu budowy, np. po wycięciu w drewnie odpowiedniego połączenia konstrukcyjnego [2, 3].

Skuteczność impregnacji zależy od rodzaju i ilości wprowadzonego środka chemicznego oraz od głębokości nasycenia drewna. O ilości wprowadzonego preparatu i głębokości nasycenia tarcicy decyduje zastosowana metoda impregnacji. Ze względu na głębokość wprowadzonego środka chemicznego wyróżnia się dwie grupy metod impregnacji tarcicy: powierzchniowe i głębokie. Zdaniem autora metody powierzchniowe pozwalają nasycić i zabezpieczyć tarcicę konstrukcyjną do głębokości nie większej niż 5 mm. Natomiast autorzy [1,4] podają, że metody powierzchniowe pozwalają na wniknięcie preparatu chemicznego na głębokość od 2 do maksymalnie 8 mm. Metody impregnacji głębokiej pozwalają granicę tę znacznie przekroczyć. Najbardziej zaś skuteczne metody umożliwiają nasycenie całego przekroju poprzecznego zabezpieczanej tarcicy.

Prawidłowe zabezpieczenie drewna preparatami chemicznymi gwarantuje, że tarcica konstrukcyjna będzie mogła być użytkowana przez wiele lat, nie tracąc swoich właściwości fizycznych i mechanicznych, a przede wszystkim parametrów wytrzymałościowych. Jest to ważne ze względu na bezpieczeństwo i komfort użytkowników (mieszkańców).

Impregnacja tarcicy konstrukcyjnej jest istotna także dlatego, że:

konstrukcje drewniane są zwykle zamknięte i osłonięte, np. izolacją bądź warstwą wykończeniową elewacji, co nie daje możliwości okresowej oceny stanu technicznego drewna i ewentualnej naprawy lub wymiany, w sytuacjach gdy zainfekowane drewno zaczyna tracić parametry mechaniczne, tj. swoją wytrzymałość;
ze względów ekonomicznych i dostępności do wykonywania elementów konstrukcyjnych rzadko obecnie stosuje się drewno stare, twarde, a często - drewno młode i bielaste, które jest bardziej podatne na korozję biologiczną.

Tarcica zaimpregnowana jest bardziej odporna na korozję biologiczną i zagnieżdżenie się owadów - technicznych szkodników drewna - ma też mniejszą higroskopijność oraz jest bardziej odporna na wahania temperatury i poziom wilgoci. Zaleca się także stosowanie dodatkowych preparatów ognioochronnych ograniczających rozprzestrzenianie się ognia. W związku z bogatą ofertą środków chemicznych dostępnych w sprzedaży inwestor ma możliwość wybrania zarówno metody impregnacji, jak i zakresu, w jakim tarcica konstrukcyjna ma być zaimpregnowana. Wybierając impregnaty do ochrony i dekoracji elementów drewnianych eksploatowanych na zewnątrz obiektu budowlanego, warto mieć na względzie to, aby zawierały one odpowiednie filtry UV odporne na promieniowanie słoneczne. Zaleca się chronić profilaktycznie także tarcicę, która nie jest narażona na bezpośrednie działanie czynników atmosferycznych, ale mogą się w niej zagnieździć owady - techniczne szkodniki drewna [2, 3].

Przygotowanie tarcicy konstrukcyjnej

Tarcica konstrukcyjna powinna być zdrowa i pozbawiona kory (okorowana). Należy unikać elementów tarcicy pokrytych glonami czy porostami, z przebarwieniami, naciekami i niewielkimi otworkami o regularnych kształtach. Wymienione objawy świadczą o tym, że tarcica jest zakażona grzybami domowymi lub pleśniowymi bądź zasiedlona przez owady, co znacznie obniża parametry mechaniczne (wytrzymałościowe) tarcicy. Impregnowana tarcica konstrukcyjna powinna być w stanie powietrznosuchym, tzn. że wilgotność masowa drewna powinna wynosić ok. 15%, dopuszczalny jest przedział 14-19%. Tarcica średnio zawilgocona, czyli o wilgotności masowej drewna powyżej 30%, ma obniżoną wytrzymałość na zginanie, nawet o ok. 60-75% mniejszą niż drewno tarcicy wilgotności masowej ok. 15%. Na zmianę parametrów mechanicznych, w tym wytrzymałościowych, tarcicy konstrukcyjnej wpływ ma także jej obróbka. Tarcica konstrukcyjna bezpośrednio po rozcięciu drewna jest bardziej podatna na zniszczenie, korozję biologiczną i uszkodzenia mechaniczne niż tarcica strugana i ciosana. Tarcica strugana i ciosana ma bardziej gładką oraz zamkniętą powierzchnię, co utrudnia dostęp i wnikanie do środka wilgoci oraz owadów [2, 3].